Hangisi Büyük? Horoztepesi, Alacahöyük!

 Horoztepesi'nde bulunan eserlerin bir bölümü başka yerlerde benzeri bulunmayan eserlerden oluşuyor. 
Antik değeri ilk defa 1944 yılında Prof. Kılıç Ökten tarafından tespit edilen Horoztesi, Hatti Uygarlığına ait kalıntıların yer aldığı Alacahöyük ile benzer özellikler taşıyor. Horoztepesi'ndeki höyüklerde Bakır Çağı, Hitit ve ve Frip dönemlerine ait bir çok tipik eşyanın bulunduğu Horoztepesi'nin Alacahöyük tipinde bir özellik gösterdiği Arkeolog Raci Temizer tarafından 1954 yılında ifade edilmiştir. 
Erbaa ilçe merkezinin güneydoğusunda bulunan Horoztepesi antik ören yeri Erbaa Belediyesinin çalışmalar sonucunda 80 dönümlük bir sit alanı olduğu tespit edilmişti. Çıkarılan eserler milattan önce 2300'lü yıllara uzanıyor. 

1956 YILINDAN BU YANA KAZI YAPILMADI
Horoztepesi'nde en son kazı 1956 yılı Ekim ayında Prof. Tahsin Özgüç ve Mahmut Akok tarafından sistematik kazı yapılmış ve bölgenin Alacahöyük ve Mahmatlar'dan sonra üçüncü büyük merkez olduğu tespit edilmiş ve arkeolojik literatürde yer alması sağlanmıştı. Çıkarılan eserlerin bir kısmı bugün Amasya, Tokat ve Anadolu Medeniyetler Müzesinde sergileniyor. Çıkan eserlerin bir kısmının da yurtdışına kaçırıldığı ve halen New York Metropolitan Müzesinde ve Paris müzelerinde sergilendiği biliniyor. 

YENİ GİRİŞİM 59 YIL SONRA
1956 yılında yapılan kazıların kurtarma kazısı olduğu bilgisine ulaşılırken, bölge turizmine önemli katkılar sağlayacak Horoztepesi'nin ortaya çıkarılması için kapsamlı ilk girişim Erbaa Belediyesi tarafından 2015 yılında yapıldı. Belediyenin burada yaptığı çalışmalar sonucunda sit alanının genişliği 28 hektardan 80 hektara çıkarılmıştı. Bölgede yapılan incelemede bölgenin farklı medeniyetler tarafından kullanıldığı tespit edilmişti. Şehir merkezinde ilçe turizm ve ekonomisine önemli katkılar sağlaması beklenen Horoztepesi antik ören yerinin ortaya çıkarılması için Erbaa Belediyesinin girişimlerini sürdürdüğü öğrenildi.